14 Σεπ 2012

Μικρές τεχνητές λίμνες της Ελλάδας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ήταν να μη κάνω την αρχή, αναζητώντας την ομορφιά του υδάτινου στοιχείου. Μετά την περιγραφή των μεγάλων τεχνητών λιμνών της Ελλάδας (σε άλλη ανάρτηση), ήρθε, μετά από έρευνα, και η καταγραφή αυτών των μικρότερων φραγμάτων-θαυμάτων, τα οποία από τεχνικά έργα εξελίχθηκαν με τα χρόνια σε γεωπάρκα, περιβαλλοντικά «εκθέματα» στο μουσείο της φύσης.
Λίμνη Λάδωνα
Ο ποταμός Λάδωνας είναι ο κυριότερος παραπόταμος του Αλφειού. Ονομάστηκε έτσι από το Βοιωτικό Λάδωνα μετά το 1307 π.Χ., όταν στην περιοχή πήγαν και εγκαταστάθηκαν Βοιωτοί. Ένα από τα αξιοθέατα είναι το φράγμα του ποταμού, που δημιούργησε σε μια χαράδρα του βουνού Αφροδίσιου τεχνητή λίμνη μεγίστου μήκους 15 χλμ. και επιφάνειας 6.000 στρεμμάτων. Το φράγμα έχει χτιστεί στη θέση Πήδημα, σε υψόμετρο 420 μέτρων. Το τοπίο της λίμνης είναι επιβλητικό και το φυσικό περιβάλλον παρθένο. Το φράγμα της λίμνης του Λάδωνα εντυπωσιάζει γιατί βρίσκεται στερεωμένο στα πρανή των βουνών. Στην τεχνητή λίμνη του Λάδωνα φθάνει κανείς από τα Τρόπαια ή από τη Δάφνη Αχαΐας. Η διαδρομή είναι συναρπαστική και από το δρόμο υπάρχει υπέροχη θέα στη λίμνη και στο φράγμα. Το πιο κομψό και ελαφρύ φράγμα, σε σχέση με τα σημερινά ογκώδη. Τα φράγματα του Λάδωνα στην Αρκαδία και του Άγρα στην Έδεσσα πληρώθηκαν από τις αποζημιώσεις της Ιταλίας προς την Ελλάδα, μετά τον πόλεμο του ’40. Εκτός από χώρος αναψυχής για ήρεμες στιγμές στο ψάρεμα και λίγο δρόσισμα το καλοκαίρι, η λίμνη του Λάδωνα προσφέρεται και για κωπηλασία, ιστιοσανίδα, κολύμπι και βαρκάδα. Η ωραιότερη πλευρά της είναι η βόρεια, κοντά στα σύνορα με το νομό Αχαΐας, από το χωριό Μουριά, με το κλασικό πετρόκτιστο, αλλά ερημωμένο Δημοτικό σχολείο. Ήδη η περιοχή της τεχνητής λίμνης έχει κηρυχθεί σε οικολογικό πάρκο.
Λίμνη Εύηνου
Πολυδιαφημισμένο το φράγμα του Εύηνου, είναι χωμάτινο, ύψους 104 μ., επιφάνειας 3,5 τ. χλμ., που ενώνεται με του Μόρνου. Ολοκληρώθηκε το 2000 και εγκαινιάστηκε και δημιουργήθηκε αυτή η υπέροχη λίμνη. Ενδιαφέρουσα η διαδρομή βαθιά στα όρη της Αιτωλοακαρνανίας, προς την Ευρυτανία. Έλατα, χιονισμένα όρη, χαράδρες, υδάτινα μονοπάτια που ξεφεύγουν από τον Εύηνο (γνωστό και ως Φίδαρη). Τα δυο αντικριστά χωριά, το Νεοχώρι και η Αράχωβα χωρίστηκαν από το νερό, αλλά δανείστηκαν αλπική ομορφιά που καθρεπτίζεται στη λίμνη.
Λίμνη Άγρα
Σε απόσταση 6 χλμ. δυτικά από την Έδεσσα και μεταξύ των χωριών Νησίου και Βρυτών βρίσκονται οι πηγές του Εδεσσαίου ποταμού. Το ποτάμι απλώνεται και κυλάει νωχελικά μέχρι τα πρόθυρα του χωριού Άγρας και μέσω ενός φράγματος μεταμορφώνει τη μικρή λεκάνη σε αβαθή λίμνη με πυκνή βλάστηση, καλαμιώνες και ενδιαφέρουσα ιχθυοπανίδα και ορνιθοπανίδα. Το υδατικό δυναμικό της εμπλουτιζόταν παλαιότερα από τη λίμνη Βεγορίτιδα, μέσω μιας υπόγειας σήραγγας μήκους 7 χλμ. Η λίμνη όσο ήρεμη στέκεται τόσο άγρια και δυνατή καταλήγει, για να ποτίσει τους καταρράκτες της Έδεσσας, 6 χλμ. παρακάτω. Δημιουργήθηκε σ’ ένα τοπίο υγρό από τον ποταμό Βόδα, παραπόταμο του Λουδία. Το φράγμα είναι χωμάτινο, χωρητικότητας 40.000 κυβικών μέτρων και έκτασης γύρω στα 8,5 χιλιάδες στρέμματα. Στα νερά της συναντάμε, εκτός από τις εκλεκτές ποικιλίες καραβίδας, γριβάδια, τούρνες, τσιρόνια, πλατίκες και γουλιανούς, ενώ στους καλαμιώνες της βρίσκουν καταφύγιο βαλτόπαπιες, λαγόνες και αρπακτικά όπως ο φιδαετός και ο σφηκιάρης και μεταναστευτικά πτηνά όπως ροδοπελεκάνοι, κορμοράνοι, νυκτοκόρακες και φυσικά κύκνοι, από τους οποίους στη λαϊκή παράδοση πήρε το όνομα «λίμνη των κύκνων».

Λίμνη Τυχερού
Ο Έβρος λασπώνει από τα νερά του ποταμού, ακόμα και όταν δεν πλημμυρίζει. Μια ιδανική ανάπαυλα είναι η επίσκεψη στο μικρό φράγμα του Τυχερού, στο ομώνυμο χωριό. Τόπος για κούρνιασμα για πάπιες και άλλα πουλιά που αφθονούν στην περιοχή.
Λίμνη Θέρμης
Αποτελεί το στολίδι της Θέρμης. Η λίμνη που έχει σχηματίσει το φράγμα δημιουργεί ένα ξεχωριστό τοπίο, ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, το οποίο δεν μπορεί ν’ αφήσει αδιάφορους ούτε τους γονείς αλλά ούτε και τα παιδιά. Ο δήμος της Θέρμης έκλεισε μια για πάντα την πληγή της χωματερής, μετατρέποντας την περιοχή σε μεγάλο πάρκο με λίμνη. Αρχικά ήταν οι ανάγκες για το πότισμα που οδήγησαν τη δημοτική αρχή στη δημιουργία του φράγματος για 250.000 κυβικά νερό. Στην περιοχή υπάρχουν καφετέρια - αναψυκτήριο για να χαλαρώνουν οι μεγαλύτεροι, αλλά και αθλητικές εγκαταστάσεις, που περιλαμβάνουν γήπεδα μπάσκετ, τένις και ποδοσφαίρου για τους μικρούς επισκέπτες. Οι μικρότεροι μπορούν να παίξουν στις όχθες της λίμνης, να περπατήσουν στα μονοπάτια και τις γεφυρούλες, να ταΐσουν τις πάπιες και τις χελώνες, να κάνουν πικνίκ στο γκαζόν και γενικά να χαρούν τη φύση σ’ έναν μικρό παράδεισο που βρίσκεται πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης. Κοντινός χώρος αναψυχής για τους Θεσσαλονικείς (10 χλμ. μακριά από την πόλη), η λίμνη της Θέρμης αποτελεί παράδεισο.
Λίμνη των πηγών Αώου
Σε απόσταση 20 χλμ. από το Μέτσοβο, σε υψόμετρο 1.400 μ., η λίμνη του Πηγών Αώου, ξαπλώνει την ομορφιά της και το δασικό της πλούτο (έλατα και οξιές) στο Μαυροβούνι. Είναι γειτόνισσα με τον παράδεισο του Εθνικού Δρυμού Βάλια Κάλντα. Χαρακτηριστικό της οι πολλές μικρές νησίδες που σε συνδυασμό με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής συνθέτουν ένα τοπίο μαγευτικό. Έχει δημιουργηθεί από φράγμα της ΔΕΗ στην ΒΔ άκρη της. Το σκηνικό, σχεδόν αλπικό, αναδεικνύεται με μοναδικές στιγμές ιδιαίτερα το χειμώνα και την άνοιξη, εμπλουτισμένο με άφθονα ψάρια, αρκετά είδη αρπακτικών, αλλά και παρυδάτιων πουλιών.
Λίμνη Πηνειού
Η τεχνητή λίμνη φράγματος του Πηνειού ποταμού βρίσκεται στην Ηλεία, ΒΑ της Αμαλιάδας, ανατολικά της αρχαίας Ήλιδας, πάνω από την αρχαία Ήλιδα, 20 χλμ. περίπου από την ακτή που βρίσκεται στο χωριό Κέντρο. Ο ορεινός όγκος του νομού Ηλείας παραμένει ανεξερεύνητος για τους πολλούς. Καταπράσινος, σμιλεμένος από εξαίρετα φαράγγια, πλουτίζει ακόμα περισσότερο τη συλλογή ενδιαφερόντων με τη λίμνη του Πηνειού. Οι ανάγκες για την άρδευση του κάμπου δημιούργησαν στη δεκαετία του ’60 την τεχνητή λίμνη, που με τα χρόνια εξελίχθηκε σε χώρο αναψυχής αθλητών, ποδηλατών, περιπατητών. Το δημοτικό αναψυκτήριο-εστιατόριο, βολεμένο στο ωραιότερο σημείο, λειτουργεί όλο το χρόνο.
Λίμνη Ζαρού
Τα άνυδρα πόδια του κρητικού βουνού, ο κάμπος της Μεσαράς, δεν ζούσαν από τον τουρισμό, αλλά από καλλιέργειες (ελιές και οπωροκηπευτικά). Παλαιότερα στη λεβεντογέννα νήσο έπεφταν βροχή το ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα), που στην περιοχή του Ζαρού δε σπαταλήθηκαν. Δημιούργημά τους είναι η πανέμορφη και τόσο φιλική για περιπάτους και ξεκούραση, λίμνη Ζαρού, από το νερό του ποταμού Κουτσουλίδη. Με έργα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τα νερά συγκέντρωσαν 22 στρέμματα άνυδρης γης. Από τα ίδια νερά προσπαθεί να γεμίσει (χρόνια τώρα) το κοντινό φράγμα της Φανερωμένης, χωρητικότητας 17.000.000 κυβικά μέτρα.
Λίμνη Θησαυρού
Σπάνια ένα ποτάμι κρατάει σε τόση μεγάλη διαδρομή την ομορφιά του, όπως ο Νέστος. Ανηφορίζοντας προς το νομό Δράμας, 13 χλμ. από το Παρανέστι, το τελευταίο «φως» ζωής στην παραμεθόριο πριν από τη Βουλγαρία, προχωράμε δίπλα στη οφιοειδή πορεία του ποταμού. Σε λίγο φαίνεται η λίμνη. Στην αρχή φαίνονται καφετιές φέτες γης, νησάκια που επέζησαν από το πνίξιμό της. Στη συνέχεια το νερό απλώνει όλες του τις δυνάμεις και η λίμνη γίνεται τεράστια.
Λίμνη Σφηκιάς
Για μια ακόμα φορά ο Αλιάκμονας μαντρώνεται σε μια λίμνη, τη λίμνη Σφηκιάς. Το φράγμα της εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τα φιόρδ που σχηματίστηκαν από τις έντονες χαράδρες και το μικρό πλάτος. Το τεχνικό έργο μετεξελίχτηκε σε καταφύγιο παρυδάτιων και μεταναστευτικών πουλιών.
Λίμνη Πουρναριού
Η λίμνη Πουρναρίου γεννήθηκε από τον Άραχθο και είναι κοντά στην Άρτα. Το φράγμα είναι χωμάτινο, εντυπωσιακό και είναι το δεύτερο σε μέγεθος μετά του Μόρνου. Η λίμνη είναι δύσκολη στην προσέγγιση και θέλει πόδια για να τη θαυμάσετε, με πρόσβαση εύκολη μόνο το παραλίμνιο χωριό Κάτω Καλεντίνη. Η πιο εντυπωσιακή διαδρομή με το αυτοκίνητο είναι προς τα χιονισμένα Τζουμέρκα και το χωριό Καταρράκτης, όπου προς την απόληξη της λίμνης το νερό παίρνει το χρώμα της πυκνής βλάστησης, ενώ από τα πρανή της λίμνης κατηφορίζουν εντυπωσιακοί καταρράκτες. Πράγματι ένα ονειρικό τοπίο.
Λίμνη Επτά πηγών
Σε ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς, σε έναν επίγειο παράδεισο συναντά κανείς την περιοχή «Επτά Πηγές». Η περιοχή πήρε το όνομα της από τις 7 φυσικές πηγές από τις οποίες αναβλύζει το νερό που προέρχεται από τον ποταμό Λουτάνη κι είναι διάσπαρτες σε μια πλαγιά. Το νερό που αναβλύζει σχηματίζει στη συνέχεια ένα ποταμάκι, που περνά μέσα από μια σήραγγα για να καταλήξει σε μια μικρή λίμνη. Η λίμνη δημιουργήθηκε με την κατασκευή ενός φράγματος, που η υπερχείλισή του δημιουργεί έναν καταρράκτη. Στα νερά αυτά ζει το σπάνιο είδος ψαριού «Γκιζάνι» (που απαντάται μόνο στα ρυάκια στη Ρόδο), όπως επίσης, παγώνια, πάπιες, χήνες, χελώνες, χέλια και καβούρια. Η κατασκευή της σήραγγας και όλων των έργων στην περιοχή Κολυμπίων, άρχισαν από μια γαλλική εταιρία και ντόπιους εργάτες το 1920 για να ολοκληρωθούν το 1931. Έχει μήκος 150 μέτρα, το πλάτος της κυμαίνεται από 10 ως 50 μέτρα και το βάθος της από 1 ως 8 μέτρα. Λειτουργεί ως αποθετήρας νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση στη περιοχή Κολύμπια. Στη μέση περίπου της λίμνης υπάρχει ένα πηγάδι που χρησιμεύει ως φωταγωγός και αεραγωγός. Τόσο η διαδρομή προς τη λίμνη, όσο και η ρεματιά με τα αιωνόβια πλατάνια και πεύκα, χαρακτηρίζονται από απερίγραπτα υπέροχες φυσικές ομορφιές. Το τοπίο ομορφαίνουν τα παγώνια, που ανοίγουν τα φτερά τους για να καλωσορίσουν τους επισκέπτες τους. Η λίμνη των Επτά Πηγών στη Ρόδο είναι ο μοναδικός χώρος στη Ρόδο που μπορεί κανείς να κάνει μπάνιο σε γλυκό νερό και να απολαύσει τη δροσιά του τρεχάμενου νερού και του δάσους που περιβάλει τη λίμνη. Μετά την έξοδο από τη σήραγγα πρέπει να προχωρήσει κανείς αριστερά για να φτάσει στο φράγμα με τον καταρράκτη.
Λίμνη Απολακκιάς
Πρώτοι που δίδαξαν τη συγκέντρωση νερού για αρδευτικούς λόγους ήταν οι Ρωμαίοι. Τους ακολούθησαν στην Ιστορία οι Ιταλοί, που εγκαταστάθηκαν στα Δωδεκάνησα. Το νησί της Ρόδου, είναι αλήθεια, δεν έχει ανάγκη από στολίδια, γιατί έχει πολλά. Αλλά το φράγμα της Απολακκιάς (και της Λαχανιάς) προσθέτουν νέες ενδιαφέρουσες εικόνες.
Λίμνη Μεταλλείου
Στα σύνορα με τη FYROM, κοντά στο Σκρα και 15 χλμ. από την Αξιούπολη, σε μια πανέμορφη τοποθεσία, στην περιοχή του Κιλκίς, βρίσκεται μια τεχνητή λίμνη γνωστή και ως «Λίμνη Μεταλλείου». Δημιουργήθηκε το 2000 από το φράγμα Κοτάντερε, έχει μήκος 2 χλμ. και βάθος 35 μ. και είναι ιδανική για ψάρεμα πέστροφας, για ξεκούραση και φυσιολατρικές δραστηριότητες. Το τοπίο χαρακτηρίζεται από πανέμορφα δάση και φυσική ομορφιά, ενώ η πρόσβαση και περιήγηση είναι δυνατή μέσω καλών δασικών δρόμων.
Λίμνη Λούρου
Ο ποταμός Λούρος έχει μήκος 75 χλμ. και εκβάλλει στον Αμβρακικό κόλπο, όπως και ο Άραχθος. Κυλάει παράλληλα με τον Άραχθο και οι πηγές του βρίσκονται κάπου κοντά στο βουνό Τόμαρος. Τον πλούτο του Λούρου τον μάντρωσαν οι Ρωμαίοι από την εποχή της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντωνίου, που τόσο άδοξα κατέληξε ο δεσμός τους και η δόξα τους στο Άκτιο, έξω από την Πρέβεζα. Στη διαδρομή Φιλιππιάδα-Ιωάννινα, 10 χλμ. μετά τη Φιλιππιάδα, συναντάμε πάνω στο δρόμο στριμωγμένη από το μικρό φράγμα του Λούρου, μια μικρή λίμνη. Είναι 52 περίπου ετών, συνομήλικη με τη λίμνη Άγρα, ένα από τα παλαιότερα φράγματα στην Ελλάδα. Απέχει από την Αθήνα περίπου 420 χλμ. και η λεκάνη απορροής του ταμιευτήρα έχει έκταση 319 τ. χλμ. Στην περιοχή υπάρχουν πουλιά και στη λίμνη ψάρια, πέστροφες και χέλια, που ξεσηκώνουν τους κατοίκους του Άη-Γιώργη, του διπλανού χωριού να τα ψαρέψουν. Λίγο πιο πάνω το εκπληκτικό τοπίο του Άη-Γιώργη με το περίφημο ρωμαϊκό υδραγωγείο, που υδροδοτούσε τη ρωμαϊκή Νικόπολη, την πόλη «δόξα και τιμή» στο νικητή της ναυμαχίας στο Άκτιο, Οκταβιανό, που μετονομάστηκε Αύγουστος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: