Ενυδρείο Ηρακλείου Κρήτης (Cretaquarium)

Με αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που παραπέμπει σε πλοίο, γοητεύει μικρούς και μεγάλους και τους δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουν και να ευαισθητοποιηθούν από τον θαλάσσιο πλούτο της Μεσογείου. Μέχρι τώρα η Ανατολική Μεσόγειος χαρακτηριζόταν από την παντελή απουσία μοντέρνων ενυδρείων. Όμως, στη δεκαετία του ’90 πάρθηκε η απόφαση να δοθεί ώθηση σε μια τέτοια ανάπτυξη που θα ωφελούσε σημαντικά τη χώρα μας, επειδή εκτός από τα οικονομικά οφέλη που θα πρόσφερε, θα συνέβαλε και στην ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ύστερα από επιτυχή πρόταση για χρηματοδότηση στην Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων, με σκοπό τη δημιουργία ενός ενυδρείου στην Κρήτη, που έγινε το 2001, τον Οκτώβριο του 2002, υπογράφηκε η σύμβαση του κατασκευαστικού έργου. Τον Δεκέμβριο του 2002, μπήκε ο θεμέλιος λίθος, για να ακολουθήσει η έναρξη κατασκευής του κτιριακού συγκροτήματος του ενυδρείου, που για τα επόμενα τρία χρόνια οι κατασκευαστικές εργασίες συνεχίσθηκαν με ομαλό ρυθμό.

Μοναδικό θέαμα
Το Ενυδρείο Κρήτης σκοπό έχει να ενημερώνει και να επιμορφώνει για θέματα που αφορούν το θαλάσσιο περιβάλλον, να προκαλεί τον σεβασμό και την αλληλεγγύη προς τον μοναδικό κόσμο της Μεσογείου και να εμπνέει μικρούς και μεγάλους να ευαισθητοποιούνται και να κινητοποιούνται για θέματα που αφορούν το υγιές μέλλον του θαλάσσιου πλούτου. Για την επίτευξη των σκοπών του το Ενυδρείο Κρήτης έχει στόχο να προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα που θα γοητεύει πάντα μικρούς και μεγάλους, και να προσφέρει σχετικές πληροφορίες για το θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου με διάφορους τρόπους, όπως ερμηνευτικά γραφικά, διαδραστικές τεχνικές, σύγχρονα συστήματα πολυμέσων κλπ., ώστε να επιτυγχάνεται η πιο αποτελεσματική μετάδοση της γνώσης. Να εκλαϊκεύει τα αποτελέσματα των ερευνών του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιας Έρευνας (ΕΛΚΕΘΕ), σε συνεργασία με τα αντίστοιχα ινστιτούτα και να προσφέρει στους επισκέπτες του επίκαιρη σχετική πληροφορία, να οργανώνει διάφορα επιμορφωτικά προγράμματα και σεμινάρια για να προκαλεί νέα ερεθίσματα στο κοινό και να συνεργάζεται με σχολεία και περιβαλλοντολογικά κέντρα εκπαίδευσης βελτιώνοντας την εκπαίδευση για θέματα που αφορούν το θαλάσσιο περιβάλλον.

Θαλάσσια σκηνογραφία

Ο επισκέπτης που φτάνει στο ενυδρείο αντικρίζει κατ’ αρχάς ένα μοντέρνο κτίριο που ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του παραπέμπει σε πλοίο με στραμμένη την πλώρη του προς τον δυτικό ορίζοντα της θάλασσας. Μετά την είσοδό του στον εκτεταμένο χώρο υποδοχής, μπορεί να επιλέξει να περιηγηθεί στο χώρο των ενυδρείων-δεξαμενών, να απολαύσει φαγητό ή καφέ στο εστιατόριο ή στο snack bar, να παρακολουθήσει προβολές ή εκδηλώσεις στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Η περιήγηση διαρκεί περίπου 1 ώρα, αν ο επισκέπτης επιθυμεί να περιεργαστεί το σύνολο των οργανισμών και των εκθεμάτων. Τα μεγέθη του χώρου αυτού σχετίζονται με τη διαδρομή σε μια θαλάσσια σκηνογραφία μήκους περίπου 1 χλμ., όπου εκτίθενται θαλάσσιοι οργανισμοί στις πολυάριθμες δεξαμενές του, συνολικής χωρητικότητας 1.600.000 λίτρων. Μεγάλες δεξαμενές εναλλάσσονται με μικρότερες ανάλογα με τα φιλοξενούμενα είδη και τους βιοτόπους τους.

«Κολυμπώντας» δίπλα στα ψάρια
Στις τεράστιες εγκαταστάσεις του φιλοξενούνται οργανισμοί μεγάλου μεγέθους και γίνεται εφικτή η αναπαράσταση των φυσικών βιοτόπων των θαλασσίων ειδών.

Το συνολικό μέγεθος του ενυδρείου σχετίζεται με την εγκατάσταση πολλών δεξαμενών-ενυδρείων διαφόρων μεγεθών, μερικά από τα οποία είναι πραγματικά εντυπωσιακά σε όγκο, της τάξης των 60.000 λίτρων. Έτσι, έγινε δυνατό να φιλοξενηθούν οργανισμοί μεγάλου μεγέθους, όπως καρχαρίες, σελάχια, τονοειδή κλπ., να υπάρχει ο αναγκαίος ζωτικός χώρος για τα φιλοξενούμενα είδη, και να γίνει εφικτή η αναπαράσταση των φυσικών βιοτόπων των ειδών. Το αποτέλεσμα αυτού του σχεδιασμού συμβάλλει στην αύξηση τόσο του εντυπωσιασμού όσο και στην πληροφόρηση και γνώση που πρέπει να προσλαμβάνει ο επισκέπτης.

Πρωτόγνωρη εμπειρία
Το Ενυδρείο προσφέρει στους επισκέπτες του την πρωτόγνωρη εμπειρία ενός ταξιδιού στον μυστηριακό κόσμο της θάλασσας και των θαλάσσιων οργανισμών της Μεσογείου. Καταλαμβάνει έκταση 5.000 τ.μ. περίπου και είναι τμήμα του ευρύτερου κτιριακού συγκροτήματος του Θαλασσόκοσμου-ΕΛΚΕΘΕ Κρήτης, συνολικής έκτασης 60.000 τ.μ., που περιλαμβάνει το κεντρικό κτίριο έρευνας και διοίκησης, περίπου 5.500 τ.μ. και τις εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιεργειών AquaLabs, περίπου 3.500 τ.μ.

Ο Θαλασσόκοσμος, ως κτιριακό σύμπλεγμα που φιλοξενεί δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογίας, εκπαίδευσης και αναψυχής, τόσο ως προς το μέγεθος όσο και ως προς τον πρότυπο σχεδιασμό του, είναι ο μεγαλύτερος χώρος της Μεσογείου στο είδος του. Η θέση του Θαλασσόκοσμου είναι επίσης προνομιακή, αφού αναπτύχθηκε στο παραλιακό τμήμα της πρώην Αμερικανικής Βάσης Γουρνών, 15 χλμ. από την πόλη του Ηρακλείου και πολύ κοντά στην πιο τουριστική περιοχή της Κρήτης, που εκτείνεται από τις Γούρνες Ηρακλείου, προς τη Χερσόνησο και τον Άγιο Νικόλαο.

Οι μικρότερες δεξαμενές
Στις μικρότερες δεξαμενές θα αντικρίσετε συγκεκριμένα είδη και μικρό-οικοσυστήματα, που ενώ είναι εντυπωσιακά και σημαντικά, θα παρέμεναν απαρατήρητα στις μεγαλύτερες δεξαμενές. Στη διάρκεια της διαδρομής, μπορείτε να ξεκουράζεστε σε συγκεκριμένα σημεία, απολαμβάνοντας το θέαμα θαλάσσιων ζώων να περιπλανώνται πίσω από διαφανείς επιφάνειες που φθάνουν σε εμβαδόν τα 10 τ.μ. Σε διάφορα σημεία του ενυδρείου, υπάρχουν υπολογιστές με οθόνες αφής που δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τα είδη των ενυδρείων. Σε πολλά σημεία του ενυδρείου προβάλλονται ολιγόλεπτες ταινίες, με διάφορα θέματα και σημαντικά στοιχεία της ζωής συγκεκριμένων θαλάσσιων οργανισμών.

Αίθουσα-έκπληξη
Λειτουργεί και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, προβολής, σεμιναρίων κλπ., χωρητικότητας 150 ατόμων. Είναι ένας χώρος-έκπληξη για τον επαναληπτικό επισκέπτη και ένας χώρος ξεχωριστού θεάματος για τον κάθε νέο επισκέπτη, αφού εκεί θα μπορεί να παρακολουθεί μοναδικές προβολές σχετικές με το θαλάσσιο περιβάλλον. Ο χώρος προσφέρεται και για συνεδριάσεις, εκδηλώσεις, κοινωνικές δραστηριότητες, εκθέσεις, ομιλίες, οργανωμένα προγράμματα ενυδρείου, ειδικές προβολές, περιοδική προέκταση της διαδρομής επίσκεψης του ενυδρείου κλπ. Για αμιγείς εκπαιδευτικούς σκοπούς σχεδιάστηκε και θα λειτουργήσει ειδική αίθουσα εκπαίδευσης. Οι μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, αλλά και ενήλικες, θα μπορούν να παρακολουθούν και να συμμετέχουν σε ειδικά προγράμματα θαλάσσιας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Αναψυχή με θέα τη θάλασσα
Ένα snack bar και ένα εστιατόριο περιμένουν τους επισκέπτες, μετά το πέρας της περιήγησης, σ’ ένα ευχάριστο περιβάλλον με θέα στη θάλασσα, ενώ μπορούν να προμηθευτούν μοναδικά αναμνηστικά της επίσκεψης από το κατάστημα που λειτουργεί στον ίδιο χώρο. Το Ενυδρείο Κρήτης, ως τμήμα του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, του μεγαλύτερου θαλάσσιου επιστημονικού φορέα στη χώρα μας, αλλά και ενός από τους μεγαλύτερους μεσογειακούς αντίστοιχους φορείς, με εκατοντάδες ειδικούς επιστήμονες, θα υποστηρίζει τον επιστημονικό σχεδιασμό, τη διάχυση της γνώσης, αλλά και τη λειτουργία του Ενυδρείου. Ακόμα και η χωροθέτηση του κτιρίου του ενυδρείου ως μέρους του Θαλασσόκοσμου είναι μοναδική.

Η αριθμητική των εγκαταστάσεων
• 10.000 τ.μ. περιβάλλων χώρος, 10.000 τ.μ. χώρος στάθμευσης (για 20 λεωφορεία), 1.600 τ.μ. εκθεσιακοί χώροι ενυδρείων, 2.600 τ.μ. τεχνικοί χώροι (τα παρασκήνια), 32 δεξαμενές με 50 σημεία παρατήρησης.
• 600 κυβικά μ. όγκος των δεξαμενών, 1.600.000 λίτρα θαλασσινού νερού, 300 τ.μ. διαφανή τοιχώματα, 2.000 θαλάσσιοι οργανισμοί. Διάρκεια επίσκεψης μία ώρα.
• Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, χωρητικότητας 150 ατόμων.